Bánh cuốn - kết tinh của sự sáng tạo và khéo léo của người phụ nữ Việt

Bánh cuốn là một món ăn đặc trưng của ẩm thực Việt Nam, được làm từ bột gạo với nhân hành, thịt, mộc nhĩ hoặc không nhân. Bánh cuốn có nguồn gốc từ vùng núi cao phía Bắc - nơi sinh sống của dân tộc Tày, và đã trở thành món ăn phổ biến khắp cả nước. Bánh cuốn có hương vị thanh nhẹ, mềm mịn, ăn kèm với nước chấm đậm đà, rau sống và các loại chả. 

Nguồn gốc của bánh cuốn

 Theo truyền thuyết, bánh cuốn được sáng tạo ra bởi một cô gái Tày tên là Cuốn, con gái của một vị quan lớn ở Thanh Hóa. Cô yêu một chàng trai Tày tên là Giò, nhưng cha cô không đồng ý cho họ kết hôn. Cô quyết định bỏ nhà theo chàng trai về vùng núi cao, nơi họ sống bằng nghề trồng lúa. Một ngày, cô muốn làm một món ăn để thể hiện tình yêu của mình, nhưng chỉ có gạo, thịt và mộc nhĩ. Cô nghĩ ra cách xay gạo thành bột, hòa với nước, rồi tráng thành những lớp bánh mỏng trên miếng vải căng trên nồi hấp. Cô xào thịt và mộc nhĩ với gia vị, rồi cuốn vào bên trong bánh. Cô mang món ăn đến cho chàng trai, và chàng trai rất thích. Họ đặt tên cho món ăn là bánh cuốn, tức là bánh của Cuốn. Từ đó, bánh cuốn lan truyền khắp vùng núi cao, và sau đó xuống đồng bằng, trở thành món ăn truyền thống của người Việt Nam.

Bánh cuốn đã trở thành một món ăn truyền thống quen thuộc của Việt Nam (Ảnh: Yenha)

Cách làm bánh cuốn

 Để làm bánh cuốn, cần chuẩn bị những nguyên liệu sau: bột gạo, bột năng, nước hầm xương, thịt lợn xay, mộc nhĩ, hành khô, lá chuối, nước mắm, đường, chanh, ớt, rau sống và chả. Có thể mua bột gạo sẵn có hoặc tự xay từ gạo cũ. Bạn cũng có thể mua bột bánh cuốn đóng gói ở các cửa hàng chuyên bán nguyên liệu làm bánh. Cách làm bánh cuốn như sau:

• Bước 1: Pha bột. Trộn bột gạo và bột năng với tỉ lệ 5:1, rồi hòa tan với nước hầm xương cho đến khi bột mịn và đặc. Để bột nghỉ khoảng 30 phút.

• Bước 2: Làm nhân. Ngâm mộc nhĩ trong nước ấm cho nở, rồi xắt nhỏ. Xào thịt lợn xay với mộc nhĩ, hành khô, nước mắm, đường, tiêu cho chín và thơm. Để nguội.

• Bước 3: Tráng bánh. Đun nước sôi trong một nồi lớn, rồi căng một miếng vải mỏng trên miệng nồi. Lấy một muỗng bột, xoa đều lên bề mặt vải để tạo thành một lớp bánh mỏng. Hấp bánh cho đến khi chín, rồi dùng đũa hoặc thanh tre gạt ra đĩa. Lặp lại cho đến khi hết bột.

• Bước 4: Cuốn bánh. Lấy một lá bánh, cho một ít nhân vào giữa, rồi cuốn lại từ hai đầu. Làm tương tự với các lá bánh còn lại. Gói bánh trong lá chuối để giữ ẩm và nóng.

• Bước 5: Dọn bánh. Xếp bánh cuốn lên đĩa, rắc thêm hành khô phi và chả lát. Ăn kèm với nước chấm pha từ nước mắm, đường, chanh, ớt, tỏi và nước lọc. Thêm rau sống như rau mùi, rau thơm, rau đắng, giá đỗ, cà rốt chua, dưa chua theo sở thích.

Một kiểu nhân khác của bánh cuốn đã được biến tấu 

Ý nghĩa của bánh cuốn

Bánh cuốn là món ăn mang đậm nét văn hóa và lịch sử của người Việt Nam. Bánh cuốn thể hiện sự sáng tạo và khéo léo của người phụ nữ Việt Nam trong việc chế biến những nguyên liệu đơn giản thành món ăn ngon và bổ dưỡng. Bánh cuốn cũng là món ăn gắn liền với những dịp lễ hội, như Tết Hàn thực, Tết Nguyên đán, hay Tết Trung thu. Bánh cuốn được coi là một món ăn mang lại may mắn, hạnh phúc và sự sum vầy cho gia đình. Đây cũng là một món ăn đại diện cho sự đa dạng và phong phú của ẩm thực Việt Nam, với nhiều biến thể theo từng vùng miền, như bánh cuốn Thanh Trì, bánh cuốn Lạng Sơn, bánh cuốn Hải Phòng, bánh cuốn Huế, bánh cuốn Sài Gòn… Mỗi loại bánh cuốn đều có những đặc trưng riêng về hương vị, cách làm và cách ăn, nhưng đều mang chung một nét đẹp của nền văn hóa ăn uống Việt Nam.

Thanh Thúy